మాటల్లో చెప్పలేని భావాన్ని సంగీతం ద్వారా ఆవిష్కరిం చొచ్చు…

సినిమాల్లో పాత్రధారుల సంభాషణల మధ్యా, డైలాగులు లేని సన్నివేశాల్లోనూ వినిపించేది… నేపథ్య సంగీతం బ్యాక్ గ్రౌండ్ మ్యూజిక్ (బీజీఎం). దీన్ని సినిమా చూస్తూ గమనించడం, బాగుంటే ఆస్వాదించటం అందరికీ ఇష్టం. ఒక మాదిరిగా ఉండే దృశ్యాలకు కూడా ప్రాణం పోసి, పాత్రధారుల మూడ్ ను ఎలివేట్ చేసి, చూసేవారికి సన్నివేశం హత్తుకునేలా చేసే శక్తి ఈ బీజిఎం (నేపథ్య సంగీతం) కు ఉంది. కాబట్టే దానిపై నాకు అంత ఆసక్తి! అందుకే… ఈ బీజీఎం ల ప్రస్తావన. సన్నివేశాన్ని ఒక్కసారి చూసి, దానికి సరిపోయే నేపథ్య సంగీతాన్ని ఎంతో వేగంగా అందించటం ఇళయరాజాకు అలవాటు. ఆ ప్రక్రియను గమనిస్తే అదెంతో అబ్బురంగా అనిపిస్తుంది.
ఏమిటో ఆ ప్రత్యేకత ఇళయరాజా నేపథ్య సంగీతంలో ఉండే ప్రత్యేకత గురించి మాటల్లో చెప్పలేం. ఆ ప్రత్యేకతను గురించి ఆ సినిమాల దర్శకులే స్వయంగా వివరించటం ఓ విశేషం. ఆ ఇద్దరూ ఒకరు భారతీరాజా, రెండోవారు బాల్కి భారతీ రాజా దర్శకత్వంలో ముదల్ మరియాదై’ అనే తమిళ సినిమా 1985లో వచ్చింది. దీన్ని తెలుగులో ‘ఆత్మబంధువు’గా అనువదించారు. ఆత్రేయ పాటలు, ఇళయరాజా సంగీతం చాలా బాగుంటాయి. ఈ సినిమాలో ఓ సన్నివేశం.. దానికి బీజీఎం జోడింపులో ప్రత్యేకతను ఆ చిత్ర దర్శకుడు భారతీరాజా ఓ వీడియోలో బాగా వివరించారు. చెప్పింది. తమిళంలో అయినప్పటికీ భావం తేలిగ్గానే అర్థమవుతుంది. ఈ సన్నివేశంలో కనిపించే దుర్ఘటనా, ఆపై చకచకా వచ్చే వివిధ దృశ్యాలూ, ఆకాశం నుంచి కిందకు జారిపడుతున్న వేణువూ.. ! ఆ దృశ్యాల గాఢతనూ, విషాదాన్ని తెలిపేలా క్లుప్తమైన ఫ్లూట్ బిట్స్ తో ఇళయరాజా ఎంత బాగా బీజిఎం కూర్చారో కదా! దర్శకుడు బాల్కీ మాటల్లో ఇళయరాజా గురించి చెప్పాలంటే 2009లో హిందీ సినిమా ‘పా’ వచ్చింది. అమితాబ్, అభిషేక్ బచ్చన్లు నటించిన ఈ చిత్రం దర్శకుడు బాల్కీ ఆయన ఇళయరాజా బీజీఎంల ప్రత్యేకతను ఇంగ్లిష్ లో చక్కగా వివరించారు. తను తీసిన ‘పా’ చిత్రంలో ఒకటిన్నర నిమిషం సన్నివేశాన్ని శబ్దం లేకుండా చూపించారాయన. తర్వాత ఆ సన్నివేశానికి ఇళయరాజా కూర్చిన బీజీఎం ను విడిగా వినిపించారు. ఆ పైన.. నేపథ్య సంగీతంతో జతకూడి ఆ సన్నివేశం ఎంత కళగా, ఎంత చక్కగా మారిపోయిందో చూపించారు. ఇళయరాజా కూర్చిన నేపథ్య సంగీతంలో .. ఆ వాద్యాల సమ్మేళనంలో మనసుకు హాయి కలిగించే శ్రావ్యతను గమనించవచ్చు. ఆ బీజీఎంలనుంచి చాలా పాటలకు బాణీలు వస్తాయని బాల్కీ అనటంలో అతిశయోక్తి ఏమీ కనపడదు మనకి. నిజానికి ఆయన బీజిఎంల నుంచి పుట్టిన ఆయన పాటలు చాలామందికి తెలిసినవే! స్వర్ణ సీతను చూసినప్పుడు…
2011లో బాపు దర్శకత్వంలో వచ్చిన ‘శ్రీరామ రాజ్యం ‘లో ఇళయరాజా సంగీతం, నేపథ్య సంగీతం వీనుల విందు చేస్తుంది. వనవాసం చేసే సీత … వాల్మీకి అనుగ్రహంతో అయోధ్య రాజమందిరం చేరుకుని- స్వర్ణసీత విగ్రహం చూస్తున్న సందర్భంలో ఆమె హావభావాలు, మనో సంఘర్షణ, చివరకు సంతోషం, మైమరపు … వీటి నేపథ్యంలో వచ్చే సంగీతం ఎంత బాగుంటుందో కదా. ఇళయరాజా బీజిఎంల ప్రత్యేకతలను తెలుగు సినిమాలకే పరిమితమై క్లుప్తంగా చెప్పాలన్నా అది ఒక పట్టాన తేలే పని కాదు. ఎందుకంటే.. సితార, గీతాంజలి, మౌనరాగం, శివ, సాగర సంగమం, స్వర్ణ కమలం… ఇలా ఎన్నో సినిమాల్లోని చాలా సన్నివేశాలను చూపించాల్సి ఉంటుంది మరి! మనసుకు హత్తుకునేలా… సంగీతాన్నీ, నేపథ్య సంగీతాన్ని సందర్భోచితంగా, శ్రావ్యంగా, మనసుకు హత్తుకునేలా సమకూర్చడంలో ఇళయరాజాకు దగ్గరగా వచ్చే సంగీత దర్శకులు ఉండేవుంటారు. ఇళయరాజా వెయ్యి సినిమాలకు సంగీతం సమకూర్చటం ఘనతే కానీ, అంతకంటే ముందే… ఎమ్మెస్ విశ్వనాథన్ 1200 సినిమాలకు సంగీతం అందించారు! పాటలూ, బీజిఎంలకు మించి ఇళయరాజాలో ఇంకా చాలా విషయాలు నచ్చుతాయి. ఆయనలో, ఆయన మాటల్లో ప్రస్ఫుటంగా కనిపించే ఒక లక్షణం.. నిరాడంబరత్వం. అది తెచ్చి పెట్టుకున్న వినయంతో వచ్చినది కాదు. ఆయన స్వభావమే అంత. వేదికలమీద తనపై పొగడ్తలు కురిపిస్తుంటే ఆయనకు నవ్వులాటగా ఉంటుందట.
వక్తలు తనను కీర్తిస్తుంటే తన పూర్వ సంగీత దర్శకులైన సి. రామచంద్ర, సీఆర్ సుబ్బరామన్, ఫేమ్ చంద్ ప్రకాశ్, నౌషాద్, మదన్ మోహన్, ఎస్ డీ బర్మన్, ఎమ్మెస్ విశ్వనాథన్ లాంటి వాళ్ళ పేర్లు చెపుతారు. ‘వాళ్లు ప్రయాణించిన బాటలోనే నేనూ ప్రయాణిస్తున్నాను’ అని చెబుతారు. ఆయన తరచూ చెప్పే కొన్ని మాటలు
* నాకు సంగీతం గురించి తెలియదు. కాబట్టే సంగీతం చేస్తున్నాను. తెలిసుంటే హాయిగా ఇంట్లో కూర్చొనేవాణ్ణి..
* ఒకరి భావాన్ని ఎదుటి వ్యక్తి దగ్గర వ్యక్తీకరించడానికి చాలా మార్గాలున్నాయి. అందులో సంగీతం ఒకటి. మాటల్లో చెప్పలేని భావాన్ని సంగీతం ద్వారా ఆవిష్కరిం చొచ్చు. అందుకే సంగీతానికి ట్రెండ్ లేదని చెబుతాను.
* సంగీతం అనేది ఒక సముద్రం లాంటిది. ఒక ఆకాశం లాంటిది. ఒక భూమి లాంటిది. ఎంతో విస్తారమైనది సంగీత ప్రపంచం. సముద్రపు బొడ్డున కూర్చుని అక్కడ కనిపించే ఆల్చిప్పల్ని ఏరుకుని వాటిని మాలగా కూర్చి, దానికి మెరుగుపెట్టి అమ్మే పని చేస్తున్నాను నేను. –
అయితే సంగీత సాగరంలో ఎక్కడెక్కడ ముత్యాలు దొరుకుతాయో, సంగీతాకాశంలో వీణ శ్రుతులెక్కడ ఆడుకుంటాయో, ఈ సంగీతం భూమిపై ఎక్కడెక్కడికి వ్యాపించి కళ్లకు కనిపించే దృశ్యాల రూపంలో ప్రభవిస్తుందో నాకు తెలుసు. కానీ దీని గురించి ప్రజలకు వివరించే సందర్భాన్ని భగవంతుడు నాకు ప్రసాదించలేదు. బాల్కీ తీసిన మరో హిందీ సినిమా ‘షమితాబ్'(2015) విడుదల సందర్భంగా హీరో ధనుష్ ‘రాజా సర్’ తన జీవితంపై ఎంత గాఢమైన ముద్ర వేశాడో వేదికపై ఇలా చెప్పాడు – “నా భావోద్వేగాలను మీ సంగీతం నుంచే పొందుతుంటాను. నా మొత్తం సంతోషం, నా ఆనంద విషాదాలూ, నా ప్రేమా, నా హృదయ భగ్నతా, నా పరివేదనా, నా లాలి పాటా.. ప్రతిదీ మీ సంగీతమే” సినిమాలను నిలబెట్టిన మధుర క్షణాలు మనసును వెంటాడే మధురమైన పాటలతోనే కాదుబీ ఆ పాటల చరణాల మధ్య వైవిధ్యమైన ఇంటర్లూడ్ లతోనూ ఇళయరాజా చేసే ఇంద్రజాలం అందరికీ తెలిసిందే. సన్నివేశాలకు ఆయన అందించే నేపథ్య సంగీతపు ప్రత్యేకతల గురించి కూడా ఎంతోమందికి తెలుసు. దర్శకుడు వంశీ రెండో సినిమా పూర్ణోదయా వారి ‘సితార (1984) ఈ సినిమా చిత్రీకరణ పూర్తయి ‘రషెస్’చూశారు. చిత్ర నిర్మాణ బృందం, నిర్మాత. ‘ఇంత డ్రాగ్ గా ఉందేమిటి సినిమా?’ అని మహా నీరసపడిపోయారట. దర్శకుడికీ తాను తీసిన తీరుపై అపనమ్మకం వచ్చేసింది. ఇంతలో అక్కడికి ఇళయరాజా ప్రవేశం.. బీజీఎం ఇవ్వటం కోసం. కళవెళపడిన మొహాలతోనే సినిమాను ఆయనకు చూపించారు. సినిమాను మొత్తం చూసిన ఇళయరాజా మొహంలో ఉత్సాహం, సంతోషం…!’చాలా బాగుంది సినిమా. చూడండి, ఎలాంటి బ్యాక్ గ్రౌండ్ స్కోర్ ఇస్తానో…. అనేసరికి దర్శకుడికీ, మిగిలినవారికి ప్రాణం లేచొచ్చినట్టయింది. ఇచ్చిన మాటను అమోఘంగా నిలబెట్టుకున్నారు. ఇళయరాజా! శక్తిమంతమైన- నేపథ్య సంగీతాన్ని ఇచ్చి సినిమాను గొప్పగా నిలబెట్టారు. ఆ సినిమా విజయంలో ఈ నేపథ్య సంగీతానిదీ ఓ ప్రధాన పాత్ర అయింది. బీజిఎం ప్రస్తావన వచ్చినపుడు నాకు మరో సంగతి గుర్తిస్తుంది. శ్రీ రామదాసు’ సినిమా విరామానికి ముందు వచ్చే సన్నివేశం… ( శ్రీరాముడు భూమికి దిగి వచ్చినపుడు ప్రకృతి పులకించిపోవటం. ) నేపథ్య సంగీత రూపకల్పన కోసం తానెంత తపించినదీ కీరవాణి అప్పట్లో ‘ఇండియా టుడే’ ఇంటర్ వ్యూలో వివరించారు. సాంకేతిక విభాగాల్లో, దర్శకత్వపరంగా నీరసంగా ఉన్న ఆ సినిమాను తన బీజీఎంతో నిలబెట్టానని ఆయన చెప్పుకున్నారు.. ఆ మధ్య ‘ధోని (2012) ఆడియో ఉత్సవం జరిగినప్పుడు ఆ సినిమాకు సంగీతం అందించిన ఇళయరాజా ఓ సన్నివేశానికి తన బ్యాక్ గ్రౌండ్ స్కోర్ తో ఎలా జీవంపోశాడో నటుడు ప్రకాశ్ రాజ్ ప్రదర్శించి చూపాడట. అదీ ఇళయరాజా నేపథ్య సంగీతానికి ఉన్న గొప్పతనం.
– వేణువు